Denbora librea

Ziurrenik gehienok izanen dugu gogoan txikitan eskolan edo gurasoekin egindako eskulanak: marraztu eta koloreztatu; papera, kartoia edo txapakumena; moztu eta itsatsi; muntatu edo eraiki… Nork pasatzen ote zuten hobeki, gurasoek ala haurrek?  Oroitzapen gozo haiek berreskuratzeko, berriz ere, lan horietan aritzea da onena. Jolasa eta irudimena lantzen ditugun denbora berean, lasaitasunez aritzeko espazio bat sortuko […]

Larunblai aisialdi-programa bat da, euskaraz ikasten duten Lehen Hezkuntzako haurrendako antolatua, baina hori baino askoz gehiago ere bada. Zergatik? Asteburuetan dibertsioa ziurtatzeko ez ezik, lagunartean euskararen erabilera bultzatzeko bereziki sortua baita.  Jendeak ez du berdin hitz egiten bizitzako egoera guztietan. Umeak, adibidez, ez dira berdin solasten irakaslearekin edo lagunekin. Irakaslearekin ari direnean hizketa formala darabilte […]

Hizkuntza bat ikasteko prozesuak bizialdi osoa hartzen du ia egunero ikasten edo finkatzen baita zer edo zer: hitz berri edo esaeraren bat entzuten da, egoera zehatzetan moldatzen ikasten da, ziurtasuna eta jariotasuna eskuratzen da…  Hori dela eta, uda zinez aproposa da haurrek euskarazko udaleku batean parte hartzeko eta horrela euskararen ikas-prozesuan aurrera egiten jarraitzeko, oporraldi […]

Gora eta gora doa harri-kartoizko pertsonaiekiko zaletasuna, pasioa eta maitasuna.  Familia asko biltzen da buruhandi eta erraldoien ateratzen diren bakoitzean, herri eta hirietako jaietan karrikak betez. Sanferminetan ere halaxe izaten da, inork ez baitu Braulia, Caravinagre eta Polonesa ikusteko aukera galdu nahi. Urtero bezala, aurten ere, bederatzi egunez aterako da konpartsa kaleak alaitzera eta azpikogonak […]

Denek ditugu buruan txikitako kantuak, eskolan, etxean edo kotxean entzundakoak, eta nola ez, irratian etengabe aditutako udako kanturen bat edo beste. Musika entzuterakoan umeen erreakzioak askotarikoak dira: batzuetan adi-adi eta mugitu gabe geratzen dira, eta bestetan, aldiz, abestia hasi orduko altxa eta dantzatzeari edo kantatzeari ekiten diote. Musika bitarteko aparta da haurren garapen pertsonal eta […]

Haurrei jolasteko espazioa eta denbora emanen al diegu? Garai batean erabat ohikoa zen haurrak jostetan nonahi ikustea, kaleak  neska-mutikoz beteta egotea. Gaur egun, aldiz, kasik ohikoagoa da haurrak musika eskolarako bidean ikustea edota entrenamendutik bueltan. Uda, baina, atsedenerako unea da, errutinatik ateratzeko eta eguna horrenbeste antolatzeko beharrik gabe bizitzeko. Hori bera kaleetan igarri egiten da, […]

Toki askotan azpimarratzen dute gurasoak jostalari izateak garrantzia handia duela, baita zeregin horretan laguntzeko baliabideak eskura edukitzea ere garrantzitsua dela: gomendioak, jolasen arauak  eta, jakina, jolasteko abestiak. Horri loturik, esate baterako, arre arre mandako eta txotxekin jolasteko formulak daude, baina hori baino askoz ere gehiago badago. Honatx hiru abesti haurrekin soka-saltoan aritzeko eta udaberriko eguraldiaz […]

Helduen txikitako oroitzapenik ederrenak, ziur aski, udan kokatuta daude; hiru hileko oporraldi amaigabea, igerilekuko, errekako edo hondartzako momentu ahaztezinak, herriko festak, iratzargailurik gabeko loaldiak… Garaiak aldatu diren arren, udak haurren urtarorik kuttunena izaten jarraitzen du. Ikasturtea bukatuta, umeak nekatuta egoten dira eta atseden hartzeko garaia da, familiarekin eta lagunekin gozatzeko, gustuko gauzak irakurtzeko edo musika […]

Identitatea haurtzaroan eraikitzen hasi eta bizitza osoan luzatzen da. Poliki-poliki osatzen doa, baita eraldatuz ere. Bizipenek, esaterako, guregan eragin zuzena dute, baita bizitzako hainbat denbora-aldik ere. Nerabezaroan sartuta, adibidez, prozesua esprintean bizkortzen da. Haurtasuna atzean utzita, oihuka agertzen da nerabea, gurasoen besoetatik askatu nahi duena, bere tokiaren bila abiatu berri dena. Eta gurasoek, helduek, jadanik […]

Gaur egun, gure geografiako haur guztiek hurbil dute liburutegi bat, dela beraien auzoan edo ondokoan, dela gertuko herri batean. Herri askotan, gainera, koxkorrak badira behintzat, kultur etxea ere badago. Eta zenbaitetan bi zerbitzuak toki berean bilduta daude. Espazio horiek umeentzako oso garrantzitsuak dira, eskola bukatu eta bertan igarotzen ahal dituztelako denbora libreko tarte handiak. Izan […]